در میان هنرمندان نوگرای ایران، نام بانوان نقاشی به چشم می خورد که در نقاشی و هنرهای تجسمی از شهرتی ملی و جهانی برخوردار بوده اند. در این مقاله به معرفی ۱۰ تن از بانوانی که از مشاهیر و پیشگامان نقاشی معاصر ایران به حساب می آیند، می پردازم. همچنین شما را با برخی از آثار معروف و سبک این هنرمندان سرشناس آشنا خواهم کرد. پس تا انتهای مقاله با من همراه باشید.
۱. ایران درودی: بانوی نور و آینه
ایران درودی نقاش، نویسنده و کارگردان برجسته‌‌ی ایرانی در ۱۱ شهریور ۱۳۱۵ در خانواده ای بازرگان در مشهد متولّد شد. او که از کودکی با نقاشی آشنا بود، بعد از تحصیلات متوسطه، برای تحصیل در رشته نقاشی راهی دانشکدهی هنرهای زیبای پاریس (بوزار) شد و تحصیلات هنری اش را در بروکسل و آمریکا ادامه داد. او در نیویورک با پرویز مقدّسی، دانشجوی کارگردانی سینما و تلویزیون آشنا شده و ازدواج کرد. درودی در ۷ آبان ۱۴۰۰ دیده از جهان فروبست. برای آشنایی بیشتر با این هنرمند بزرگ می توانید مقاله کامل زندگینامه و تحلیل آثار ایران درودی را در سایت آرت پریسا مطالعه کنید.
سبک نقاشی ایران درودی
ایران درودی یکی از مشهورترین نقاشان ایرانی است که نمایشگاه های متعدد انفرادی و گروهی از آثار او در ایران و کشورهای مختلف جهان برپا شده است. آثارش همواره مورد تحسین چهره‌های نامدار غربی مانند آندره مالرو، ژان کوکتو و سالوادور دالی بوده اند. به سبب جدایی ناپذیری عنصر نور از آثارش، به او لقب “بانوی نور، بلور و آینه” را داده اند.
گرچه برخی منتقدان او را نقاش سورئال، برخی سمبولیست و برخی ترکیبی از چند مکتب می دانند اما او سبک خودش را در نقاشی دنبال کرده است. بعضی از معروفترین نقاشی های ایران درودی را در ادامه می بینید:
۲. فرح اصولی
فرح اصولی یکی از نقاشان معروف معاصر ایرانی است که در مرداد ۱۳۳۲ در زنجان متولد شد. او فارغ التحصیل رشته نقاشی از هنرستان هنرهای زیبای تهران و گرافیک از دانشکدهی هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. این هنرمند نقاش، همسر دوم خسرو سینایی، کارگردان مشهور ایرانی است. او در زندگی حرفه ای اش علاوه بر نقاشی به کار فیلم سازی و بازیگری نیز پرداخته است.
برای آشنایی بیشتر با این بانوی هنرمند می توانید پیج رسمی فرح اصولی را در اینستاگرام دنبال کنید.
سبک آثار فرح اصولی
سبک فرح اصولی را می توان ترکیبی از نقاشی مدرن و مینیاتور ایرانی دانست. او آثارش را با مضامینی همچون مسائل اجتماعی زنان، شعر فارسی، تاریخ هنر و جنگ ایران خلق می کند. فرح اصولی در خلق آثارش از نگارگری دوران صفوی و در برخی جاها از نقاشی های معروف جهان الهام گرفته است.
این بانوی هنرمند تاکنون نمایشگاه های متعددی به صورت انفرادی یا گروهی در شهرهای مختلف ایران و جهان برپا کرده است.
۳. لیلی متین دفتری
لیلی متین دفتری نقاش و مجسمه ساز ایرانی در سال ۱۳۱۵ در خانواده ای اهل سیاست در تهران متولد شد و در فروردین ۱۳۸۶ در سن ۷۰ سالگی در پاریس درگذشت. او نوه دختری دکتر محمد مصدق، نخست وزیر سابق ایران و دختر احمد متین دفتری، نخست وزیر سابق ایران بود. شهرت او بیشتر به خاطر نقاشی هایش است و او را از زنان پیشگام نقاشی معاصر می دانند.
لیلی متین دفتری در مدرسه‌ي هنر اسلید در یونیورسیتی کالج لندن و سپس در کالج هنر کامبرول تحصیل کرد. او علاقه ای به مصاحبه و برپایی نمایشگاه نداشت و به همین دلیل چندان شناخته شده نبود. با این حال آثار او در نمایشگاه های انفرادی و گروهی مختلفی در سراسر دنیا نمایش داده شده است.
سبک آثار لیلی متین دفتری
این نقاش سرشناس از نقاشان نوگرای ایرانی است که سبک نقاشی مینیمالیستی را در ایران بنیان نهاده است. او در انتخاب سوژه نقاشی هایش همواره به دنبال موضوعات ساده بود، با اینحال بیش از اینکه آثارش موضوع محور باشند، فرم گرا بودند. سوژه آثار او را زنان، میوه‌ها، پرندگان و گل‌ها تشکیل می دادند. برخی از آثار لیلی متین دفتری در ادامه آمده است:
۴. بهجت صدر: پیشتاز مدرنیسم در ایران
بهجت صدر در خرداد ۱۳۰۳ در خانواده ای سرشناس در اراک متولد شد و در مرداد ۱۳۸۸ در جزیره کرس در جنوب فرانسه در اثر حمله قلبی و سرطان سینه درگذشت. او نخستین زن نقاش ایرانی است که آثارش همتراز با مردان مورد توجه قرار گرفته است. بهجت صدر نقشی کلیدی در توسعه هنر مدرن در ایران داشت.
صدر در ۱۳۳۳ در رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و توانست بورسیه تحصیلی در ایتالیا به دست آورد. او نمایشگاه های متعددی در جهان برپا کرده و جوایز معتبری نیز به دست آورده است. شیوه ی اصلی بهجت صدر در نقاشی، پاشیدن رنگ روی بوم و جمع کردن آن با کاردک بود. برخی از آثار بهجت صدر در زیر آمده است:
۵. مکرمه قنبری
مکرّمه قنبری که او را با نام “ننه مکرمه” می شناسند در سال ۱۳۰۷ در دری‌کنده بابل متولد شد و در آبان ۱۳۸۴ در اثر سکته مغزی درگذشت. او در ۶۷ سالگی نقاشی خودآموخته شد که فاقد سواد خواندن و نوشتن بود با اینحال نقاشی های او به شهرتی جهانی رسید.
سبک آثار مکرمه قنبری
ننه مکرمه به سبک پست مدرنیسم نقاشی می کرد. بنیاد پژوهش های زنان امریکا در سال ۲۰۰۱ میلادی ننه مکرمه را به عنوان بانوی نقاش سال انتخاب کرد. آثار او در نمایشگاه های بسیاری از کشورها نمایش داده شده است. در ادامه بعضی از نقاشی های ننه مکرمه آورده شده است.
۶. پری یوش گنجی: نقاش و طراح پارچه ایرانی
پری‌یوش گنجی، نقاش و طراح پارچه ایرانی در تیر ۱۳۲۴ در تبریز متولد شد. او طراحی و چاپ پارچه را نزد پدرش فرا گرفت. گنجی تحصیلات هنری خود را در هنرستان هنرهای زیبای دخترانه بهزاد، دانشکده هنر سنت مارتین لندن، بوزار فرانسه و آلمان انجام داد. این نقاش برجسته ایرانی، اولین هنرمند ایرانی است که بورس تحقیقاتی یونسکو را برای بررسی نقوش ایرانی در دوران ساسانی روی کیمونوهای ژاپنی گرفته است.
سبک نقاشی های پری یوش گنجی
پری یوش گنجی در نقاشی هایش به سبک‌های آبستره و اکسپرسیونیسم گرایش داشت و اغلب آثار او را پرتره، طبیعت بی جان و منظره تشکیل می دهند. پری یوش گنجی نمایشگاه های زیادی را در اروپا، ژاپن و ایران برگزار و در سال ۱۳۹۴ نشان «خورشید تابان، انوار زرین» را از سوی دولت ژاپن دریافت کرد. برخی از آثار پری یوش گنجی عبارتند از:
۷. ژاله کاظمی
زهرا کاظمی آزاد، که بعدها به ژاله کاظمی تغییر نام داد، نقاش، گوینده، مجری تلویزیونی و دوبلور ایرانی است. او در فروردین ۱۳۲۲ در تهران متولد شد و در فروردین ۱۳۸۳ در ۶۱ سالگی در اثر سرطان در حومه واشینگتن دی سی درگذشت. شهرت او بیشتر در هنر دوبله است. با اینحال نقاشی های ژاله کاظمی نیز از شهرت برخوردارند. او نمايشگاههاي گروهی و انفرادی زیادی را در آمريكا و ايران برگزار كرده است.
ژاله کاظمی بعد از انقلاب بیشتر در آمریکا ساکن بود و به نقاشی کردن روی آورد. اولین نمایشگاه نقاشی او در سال ۱۳۶۲ در واشینگتن با استقبال منتقدان هنری و بازدیدکنندگان روبرو شد. به طوری که روزنامه واشینگتن پست در مقاله‌ای درباره آثار او نوشت: «آدمی که گوینده فیلم و مجری تلویزیون بوده، حالا رنگ و بو و عطر صدایش را به بوم نقاشی منتقل کرده است.»
در ادامه یکی از آثار ژاله کاظمی را مشاهده می کنید:
۸. فریده لاشایی: بانوی پرده های شاعرانه
فریده لاشایی در سال ۱۳۲۳ خورشیدی در رشت متولد شد و اسفند ۱۳۹۱ در اثر سرطان در سن ۶۸ سالگی در تهران در گذشت. او نقاش، نویسنده و مترجم ایرانی است که از آکادمی هنرهای مدرن اتریش فارغ التحصیل شد. لاشایی از نقاشان نوگرای معاصر بود که حضور پر رنگی در بازارهای جهانی و حراجی های معتبر داشت. لاشایی نمایشگاه های زیادی نیز در داخل و خارج از ایران برپا کرده است.
بررسی آثار فریده لاشایی
بدلیل حضور پر رنگِ زنانگی و احساس در آثارش او را “بانوی پرده های شاعرانه” نامیده اند. در آثار لاشایی غالبا طبیعت گرایی انتزاعی و سنت نقاشی خاور دور به چشم می خورد. او در نمایش طبیعت، خیال و کشمکش های انسان را نیز بازتاب می داد و صرفا به نمایش طبیعت نمی پرداخت. رنگ برای او پر معنی بود و در آثارش زیاد از رنگهای با کنتراست بالا استفاده می کرد. تابلوهای زیر نمونه هایی از نقاشی های فریده لاشایی هستند:
۹. معصومه سیحون: بنیان گذار گالری هنری در ایران
معصومه نوشین که بعد از ازدواج با نقاش و طراح آرشیتکت برجسته ایرانی، هوشنگ سیحون به معصومه سیحون تغییر نام داد در ۱۳۱۳ در رشت متولد شد و در اردیبهشت ۱۳۸۹ در سن ۷۶ سالگی در تهران درگذشت. او در رشته نقاشی در دانشکده هنرهای زیبای تهران تحصیل کرد و از پیشکسوتان هنرهای تجسمی ایران به شمار می رفت.
معصومه سیحون بنیانگذار اولین و قدیمی‌ترین گالری هنری در ایران بود. او نگارخانه سیحون را با کمک همسرش در سال ۱۳۴۵ بنیان نهاد که نقش مهمی در معرفی استعدادهای جوان ایرانی داشت. بسیاری از هنرمندان صاحب نام ایرانی، آثارشان را برای اولین بار در گالری سیحون به نمایش گذاشته اند. این گالری تا به امروز همچنان فعال است.
۱۰. مینا نوری
مینا نوری نقاش و استاد چاپ دستی ایرانی در دی ۱۳۲۹ در تهران متولد شد. او یکی از چهره های شاخص هنر در ایران است که نقش او در ترویج چاپ دستی در دانشگاه هنر انکار نشدنی است. مینا نوری در رشته های نقاشی، حکاکی روی چوب و حکاکی روی فلز در آکادمی هنرهای زیبای رم، آکادمی آلبرتینا تورینو و انستیتو دولتی هنر اوربینو تحصیل کرده است.
او نمایشگاه های مختلفی در ایران و کشورهای دیگر برپا کرده است. برخی از آثار این بانوی هنرمند سرشناس که از ترکیب مواد خلق شده اند شامل آثار زیر است:
امیدوارم در این مقاله توانسته باشم تا حدی به شناساندن چهره های سرشناس و اثرگذار بانوان نقاش ایران زمین کمک کنیم. شما هم می توانید نظرات و اطلاعات ارزشمندتان درباره بانوان نقاش مشهور و معاصر ایرانی را با در کامنتها با من و دیگر دوستان به اشتراک بگذارید.
عالی بودن … موفق باشین👏👌🙏
ممنون از شما که وقت گذاشتید و مطالعه کردید ۳>
سلام من هم سالهاست نقاشی میکنم وقتی آثار بعضی از نقاشها رامیبینم این سوال برایم پیش میآید که علت معروف شدن اینا چی بوده چون در آثارشان چیز خاصی نیست چه بسا یه نقاشی بی معنی وپیش پا افتاده را میبینی بهر حال برایم جالبه که این نوع نقاشی را تفسیر میکنند بعد میگویند شاهکاره وار این حرفا نقاشی که دران چهار تا برگ طوسی رنگ ودوتا برگ سبز هست چه شاهکاریه لطفاً یه چیزی توضیحی بدید
پاسخ به همچین سوالی خودش نیاز به حداقل یکی دو مقاله داره اما به صورت خیلی خلاصه برای مثال اگر بخواهیم درباره جنبش نوگرای ایران صحبت کنیم غیر از بحث ارزشمندی فرم یا محتوا، مهمترین نکته ای که حائز اهمیته، ارزشمند شدن ناگهانی هنرهای تجسمی و ظهور هنر مدرن در ایران بود که موجب شد این هنرمندان در بازه زمانی خودشون معروف بشن. همین مثال رو جای دیگه ای درباره نقاشی جیغ ادوارد مونک خوندم که این نقاشی اگه امروز یا در دوره دیگری غیر از زمانه خودش کشیده میشد شاید هرگز به این محبوبیت و شهرت نمیرسید. مهمترین چیز گاها در زمان و مکان درست بودنه
مرسی از شما که وقت گذاشتید و مطالعه کردید 😊
من معلم هنر هستم و کارتان ارزشمند هست، ادامه بدهید.
لطف دارید شما. چشم اگر عمری باشه
قشنگ بود خدا رحمتشون کنه.
🙂
سلام.
من یک جا مانده از عرضه پاک و مقدس نقاشی هستم. خوندن متن شما، برای من واقعا نوید بخش بازگشت من به عرضه ی هنر بود.
دوست دارم دوباره شروع کنم به نقاشی کشیدن.
آثار هنرمندان خانم، بیشتر بهم امید میده.
سلام
خوشحالم که تونستم به بازگشت به نقاشی علاقه مندتون کنم.
افتخاری هست برای بنده
سلام پریسای عزیزم
وقتی داشتم نقاشی هارو میدیدم به این فکر میکردم اونا خودشون انقدررر به کاری که کردن احساس لیاقت دادن که درحین سادگی باعث شده این نقاشی انقدر مشهور بشه
میخوام بیشتر به قدرت باور انسان ربطش بدم
سلام
چه دیدگاه جالبی
منو به فکر فرو برد.